Dikkateksikligi ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri farkeden ailelerde en çok karsilastiğimiz davraniş sorunları ,okulda sınırlara uymama söz dinlememe,yönergelere uymama çocuğun arkadaşları tarafından dışlanması ..gibi en çok şikayet gelen durumlardır.Öncelikle sakin olun Panik yapmayın bu sorunları farketmek dünyanın sonu degil bilakis sorunların çözülmesinde başlangıç yapabiliceginizdir.
Bilmelisiniz ki her çocuk bir sekilde ögrenir,bazıları hep aynı yolla, bazıları da farklı yollarla…Olumlu ve yapıcı bir tavırla çocuğunuzla bag kurmanız gelistiricidir.Unutmayın çözüm odaklı ve sabırlı ve sakin olmanız onun da duygu ve dürtüleriyle baş edebilmesini problemlere karşı çözüm odaklı yaklaşım geliştirmesini kendi sınır ve sorumluluklarini görmesini saglayacaktir. Dehb tedavisinde ise en etkili ilaç içten gelen yoğun enerjiye rağmen güvenli bir bağ ve iletişimle bu enerjiyi kanalize edebilecek sağduyulu bir otokontrol sistemi geliştirebilmektir. Hiperaktif cocukların icinde muhtesem birenerji vardir.Ebeveynler ve öğretmenler bu enerjiyi dogru yonetebildikleri takdirde diger cocuklardan cok daha hızlı yol alabildiklerini farkederler . Örnegin; sosyal sorumluluk projelerinde, sınıf içi etkinliklerde rol almak öğretmenlerine sınıf içi sorumluluklarda yardımcı olmak, drama ve sanatta ürün ortaya koymak,spor yapmak koşmak, yuzmekve at binmek gibi hareket ve enerji gerektiren alanlarda kolaylıkla başarı sağlayabilirler.
Dehb olan çocuklarin içinde durduramadıklari oyle bir sistemvardir ki ne olduğunu ancak sonuçlarını gördükten sonra analayabilirler. Oyun oynarken koşarken zıplarken tırmanırken diğerlerine göre daha yüksek ve taşkın bir enerji ile hareket ederek oyun arkadaşlarının ve öğretmenlerinin uyarı ve tepkisini alabiliyorlar. Bu durumda daha çok içe kapanma eğilimi gostererek yalnız oynamayı tercih edebiliyorlar.Bir düşunün önemli bir toplantidasiniz icinizden gelen büyük bir enerjiyi var ellerinizi ayaklarınızı hareket ettirmek yürümek istiyorsunuz fakat etrafınizdakiler size ters ters bakıyor ,konuşmak istiyorsunuz fakat konuşmanız engelleniyor sürekli bu dur bekle yanıtı alıyorsunuz. Ne kadar zorlayıcı olduğunu cocugun evde okulda arkadaşları arasında geçen bir gününü film şeridi gibi gözünüzün önünden geçirdiğinizde anlayabilirsiniz. İşte Dehb li olan ya da duygu veya dürtülerini kontrol edemeyen çocuğa kızmak ,sürekli ne yapacağı konusunda yönerge vermek, tabiri caizse hadilemek, yapamdigi yetisemedigi yerde sesinizi yukseltmek çocuğun benligine yabancılaşmasina kendisinden nefret etmesine neden olur. Olumsuz ozellikleri yanında iyi ozelliklerinin görülmemesi, bir kez yaptı diye sanki her an zarar verecekmis gibi sıklıkla uyarilmasi yapması gerekn görevleri konusunda yönerge verilmesi cocugun bu gibi durumlarda sevilmediği inanciyla değersizlik ve yetersizlik duygulari pekişir.. Yaramaz, laf dinlemez , düz duvara tırmanır ,çok hareketli yerinde durmaz , onun yüzünden az kalsin……suclayicı etiketlerle benliği özdeslestirilen çocuk toplum içine ciktiginda da bu etiketlere uygun davranarak kabul göreceğine inanır. Okul ortamında okul kural ve sınırlari ve akran ilişkilerinde bu etiketler psikososyal ortamında dişlanmasına,arkadaşlarının yaninda yabanci gibi hissetmesine, diğerlerinin uyarı almadığı halde daha çok uyari alması da yetersizlik duyguları içinde bulunduğu ortama güven ve aidiyet hissedememesine neden olur. Erken çocukluk döneminde katı disipline ,ödül ve cezaya maruz bırakılarak kontrol edilmeye çalışılmış ,sürekli azarlanmiş veya her davranışında alkislanmiş, iyi ya da kötü bir şey yaptiginda görmezden gelinmiş,evden ya da okuldan uzaklaştırılmış çocukların gelecekte ya çok uygulu herşeye evet diyen uygulu çocuk ya da asi her şeye hayır diyen asi çocuk maskesiyle iliskilerinde gerçek benliklerini ortaya koyamamaları terapilerimde karşılaştığım durumlardandir.Özellikle Dehb li çocuklarin başında kontrol edici makina gibi kullanma klavuzuna bakıp nasıl davranacağimizi öğrenmeye çalışmak çocuğu anlayamamiza,bağ kurmamamaya yetişkin olarak da kendimizi yetersiz hissetmemize neden oluyorsa çocuğa ulaşmak duygularına senkronize olmak açısından en basit ve en iyi bildiklerimizden hareketle neleri yapmamalıyız?
* Katı kurallar koyup cocugunuzun tum bu kurallara uymasını beklemek yerine daha esnek davranıslarda bulunmak kurallara uymadiginda meseleyi abartmamak bazen de iyi yöndeki farklılıklarını görüp onaylayici bir dille yapilandirmak cocugun olumsuz davranışları yerine olumlu davranışlarıninda pekistitilmesini saglar. Örneğin oyunda bazen mizikcilik yapmasına izin vermek yetişkin olarak arada bir sizinde mızıkçılık yapabildiğinizi görmesi içinde birktirmis olduğu öfke ve aykırı olma halinin denegede olmasını sağlar Unutmayin ki hepimiz için uyumsuz davraniş aşiri istikrar gösterme çabalarımızın sonucudur.
*Mukemmel olmayın! Hatalarınızı farketmek mukemmelin karşisinda iyi olanın her zaman iyi hissettirdigini bir kaç kez deneyimlediyseniz bunu çocuklar sizden daha kolay farkeder ve yapabilirler.Yapilan araştırmalara göre çocukların iki yaşından itibaren problem çözme becerilerinde ebeveyn ve yetişkinlere uyum sağladığıni kendi istedikleri yönde değil o an yetişkinin bakışlarıyla ihtiyacı yönünde hareket ettikleri yapabildikleri kadarıyla yardım etme çabaları nin olduğu anlaşılmıştır.Mukemmelin karsisinda eninde sonunda herkes pes eder. Fakat iyi olanın da her zaman rahatlatıcı işbirlikçi tarafiniı nkar edemeyiz. Çocuğun da her seyi tam ve mükemmel yapmasını beklemek yerine yapabildigi seylere yapabildiği kadarına odaklanarak olumlu davranıslarını takdir etmek daha kolay ve yapilandiricidir.
* Büyük beklentilerle kendiliğinizi ve çocuğunuzu ezmeyin. Bunun için anne ve babalar olarak en ufak da olsa yaptığınız iyiliği küçümsemeyin. Bazen omuzunuza dokunup ” …rağmen …iyi iş cikardin..Aferin Sana Canım Kendim ” telkinleri serotonin ilaci almak kadar etkilidir.Cocugunuzun attıgı en kucuk adımları fark edin abartmadan onaylayici bir bakış ve tutum gelistirin.Ona kendisini degerli hissettirecek o anki doğaclama ile ” Harikasın ,iyiki varsin ,Sen iyi bir iş bitiricisin,sen olmasaydin yapamazdim…gibi kısa kısa cümleler kendi gücünü farkettirecektir
* Arşivlerinizde çocukların olumsuz yasanti ve yaramazliklarini birktirmeyin! Geçmiş deneyimlerin gelecekte ne yapip yapmıycağmiz konusunda muazzam etkisini bilirsiniz. Çatıya çıkmış ayaklarını aşağıya doğru sallayan itfaiye ile kurtarılmış çocuğun bu anı fotograflanip anlatıldığında zihninde bu anı tekrar etmesine gelecekte bu şekilde ilgi ve dikkat çekmeyi başardığı için daha başka akrobatik tehlikeli davranışlar yapmasına neden olacaktır. Çocuğun kendine ya da başkasına zarar verici davranışlarınin hatirlanip anlatilması 30 lu yaslarda komik bir anı olarak anlatılabilir fakat cocukta bize komik ve ilginç gelen bu anıların başka şekilde tekrar etmesine neden olur. Bunun yerine örnek olarak geçmişte birlikte yapmaya çalıştığınız çadır , mangal ateşi yakma ,duvar örme, küçük bir kuyu kazma, meyve toplama, ihtiyaç sahipleri için duzenlenen kermesde görev alma,okul gazetesi dergisi için anı birkitirme sosyal proje görevleri…vs.de. birlikte gerçekleştirilen buna benzer başari öykülerinin arşivleri çocuğun aile ve arkadasalariyla olan ilişkisel kayanklarini keşfetmelerini sağlar.
* Yetemediklerinize değil yetebildiklerinize odaklanın.Adi üstünde Yet iş kinler olarak çocuklara yetemedigimiz ve yetebildiklerimiz arasinda iyi secimlerde bulunabiliriz. Dehb li çocukların anne babaları öğretmen akraba ya da arkadaş çevresinde sağduyulu ve iyi bir iletişim kurulmadığında mobbingle yetersizlik duygularina maruz kalabiliyorlar. Öncelikle her türlü rahatsizlik karşısında cocgunuzu ve kendinizi koşulsuz ve şartsız bir şekilde kabul etmelisiniz. Her hastalığın olduğu gibi dehb de en büyük ilacı sabır koşulsuz kabul sağ duyulu tutum . Çocuklar psikoloji sağlamlığı anne babalarının Problem Çözme becerilerinde öğrenirler . Çatışma olmadan gerçek bir uzlaşma gerçekleşemez. Önemli olan catismanin üstünü kapatmak yok saymak değil catismeyi konuşarakve birlikte karar alıp yaparak çözümlemeyebilmektir.Yetisikinler olarak çatışmaya maruz kaldığınızda önce kendi ruh sağlığınızı korumalisiniz. Toplumun ya da birilerinin eleştiri ve önyargilarina karşısinda dişlanmaya karsi varliginizi koruyabilmek adına oksijen maskesini önce kendinize takmalisiniz.Cocuklar hayat boyu karşılaşabilecekleri ilişkiisel sorunlarıni Anna babalarinjn çatışmayı çözme biçimlerinden öğrenerek daha kalıcı ve sürdürülebilir yakın ilişkiler geliştirebilirler .Her güne her şeye rağmen! eşinizle birlikte yeni bir güne eşinize çocuğunuza .. “merhaba ,günaydın ,hoşgeldin sana sarılmak bana her şeye rağmen iyi geliyor..basit cumleleriyle başlayarak iliskinizi tazeleyebilir yeni bir baslangicla yeni firsatlarla yeni duygulara yer açabilirsiniz.
Problem Cikmasin Diye Tetikte Durmayin; Problemler çıkmadan çözümler kesfedilmez. Problemler can sağlığıni riske atacak şeyler dışında karar verme sorunlarin cozumunde sorumluluk alma , bağımsız düşünebilme insiyatif alabilme becerilerini kazandirir. Çocuklarda “Problem Çözme Becerilerinin “gelişimini desteklemek için erken çocukluk döneminden itibaren oyun ve oyuncaklar yoluyla ve gerçek hayatta karşılaşabikecekleri problem ve çözümlerinin sebep ve sonuçlarıni doğru algılayabilme, akılda tutma, problemi seçebilme ve.problemleri çözme alanları oluşturulmalıdir. Problem çözme becerileri gelişmiş çocukların sorumluluk duygusunun gelişmesi öğrenmeye motive olmaları hayati keşfetmeyi arzulamaları, sorunlara karşı esnek farklı çözümleri elde edebilmeyi ,bağımsız düşünme becerilerini geliştirir.Boylece cocuklar davranışlarında hata yapsa da sorumluluk alabilmesi duygularini farkedebilmeyi, bağımsız düşünerek özerkleşebilmeyi,psikolojik olarak esneklik gosterebilmeyi,zorluklara adapte olabilmeyi aynı zamanda psikososyal süreçlerinde daha guven veren samimi bir iletisimle birlikte sorun cozme uyum saglayabilme kazanimlarini edinebilirler. Bununla ilgili de örnek vermek gerekirse spontane bir şekilde ailece ya da arkadaslariniz ya da eşinizle birlikte bulunduğuniz bir ortamda çocuklarınızla trafikte ,işyerinde herhangi bir kriz anında karşılaştığınız bir sorunu konuşarak çözüm önerileri oluşturmalarini isteyebilrsiniz. Bütün çözümlerin sonuç ve değerlendirmesinin resmini beyin fırtınası haritasini çıkarabilirsiniz.
Yapmış Olmak İçin Yapmayın! Hayat o kadar hızla akıyor ki bazen anne babalar olarak yetismekte zorlanabiliyoruz. Bazen de hayati yavaslatip olması gerekenleri yetistirmeye çabalamak.yerine o an çocuğunuzla icinizden geleni yapmak hayattan birlikte keyif alamanizi saglar. Keyif almak için okulun 6 aylık ders çalışma temposunu bitirip bir haftalik tatili beklemek yerine tatil oyunu dramasi mış gibi oyunlari cocukların hayal güçlerini arzu ve ihtiyaçlarını dile getirmellerini deneyimlemelerini de saglar. Örneğin belli zamanlarda birlikte yürüyüşe çıkmak, kır gezisi yapmak yaprak, çiçek …toplamak,birlikte kitap okumak, birlikte resim, mum , işleme, örgü modelleri veya basit yemekler pastalar yapmak, toprakla hamurla köpük balonlariyla oyun oynamak da aile bağlarıni güçlendiren basit gündelik etkinliklerdendir. Cocuğunuzun el becerilerini geliştirecek geri dönüşüm etkinlikleri yapmak cocgun değer kazanabilecek şeyleri farketmesini kendisndeki istidatlarinin da harekete gecirmesini sağlayacaktır.
Çocuklara sorumluluk vermek ve ev işlerinde sürece dahil etmek Dehb tedavisinde tüm uzmanların tavsiye ettiği iyileştirici unsuardandir. Bu sayede çocuklar yapabilecekleri küçük ev işleri ile ebeveynlerine destek olduklarınin bilincine sahip olurlar. Böylece” ben bu hayatta iyiki varım ise yarayacak mutlu olacağım işler yapabiliyorum” inancı gelistirerek kendilerini önemli ve değerli hissedebilirler. Çocukların yaşlarına uygun olarak evde iş yapabiliyor olması özgüven gelişimleri açısından da son derece sağlıklı ve gereklidir.
Rutin işler çocukların en başta hoşuna gitmesede planli ve düzenli olmanın önemini okul hayatına başladığında ne kadar kıymetli olduğunu fark edeceklerdir.Bu konuda evdeki tüm aile bireylerinin rutinde yaptığı işlerin listesini ara ara yapılan küçük aile toplantılariyla konuşmak liste takibinde çocuğu onare etmek irade gösterebilme yapmayi arzulama davranıslarinın pekişmesini sağlayacaktır.
Esnek Olabileceginiz kadar Rastgele Yaşamaktan da Kaçinin! Bir kaç saat uykuyla işe gittiginizi ya da bir görevi gerceklestirmeye çalıştığınızı düşünün uykusuzluktan dolayı dikkatinizi toplayamadiginizi sağlıklı kararlar veremediğinizi farekedersiniz. Dehb li Çocuklar içlerindeki yoğun enerjiyi atamadiklari zaman diğer çocuklara göre uykuya geçmekte zorlanirlar. Bazen okul da da karşılaşıldığı gibi sevdiği bir etkinligi bırakıp başka bir etkinliğe geçmekte de zorlanabilrler. Burada çocuğun sınıfta ya da evde kuralları koyan hatırlatan yetişkinin tutarlı net ve sevecen olmasi çok kiymetlidir. Kimse sevmedigi bir şeye itaat etmek istemez. Çocuklar sevilmeye bizden daha muhtaç oldukları icin daha çok sevgiyi ölçebilmenin yolu olarak sınırları zorlayabilirler. Çocukla olan İlişkinizde iş birliğini deneyimleyebilmek icin samimi ve kosulsuz kabul gerekir. Her koşulda tutarlı ve kosulsuz güvene dayalı samimi ilişki en iyi cocugun oyununa dahil olarak gerceklesir. Dahil olmak demek oyunun belli sürede belli sinirlari içinde ( zarar verme davranislarini öfke duygusunun sözel ve bedensel olarak ayanalayarak öfkesini ifade edebileceği başka bir yol gosterilmesiyle)oyununa kendisine ,sözlerine ,kişisel alanına mudahale etmeden kısaca çocuk hangi rolü ve taklidi veriyorsa itirazsız kabul etmek çocukla cocuklasabilmek demektir.
Zamanı Hoyratça Kullanmayin! Bazen keyif veren bir şeyi yaparken biz yetişkinlerde uzun süre yapmaya devam etmek isteyebiliriz. Esneyebilecegimiz zamanlar dışında temizlik ev mutfak işleri , akraba ziyaretleri, misafir kabul etme, hobiler….gibi şeyleri rutine oturtmak keyif verir. Fakat bu keyiveren işlerin tüm programımızı aksatmasiyla zamanla gereken şeylerin yapilmamasi da sürekli stres yaratir. Cocuklar için de belli rutini oluşturana kadar belirli zamanlar icin hatırlatıcı alarmlar kurmak, okula ne zaman gideceği ne zaman ödevlerini yapacagi ne zamanlar yemek yenilecegi hangi saatte yatağa geçeceklerini bilmeleri gibi belli rutinleriyle kendi özdenetimlerini kazanmalarını da sağlayacaktır. Uygulanabilir ve basit kurallar konulması çocuğun sosyal ilişkilerini de pozitif yönde etkiler. Böylece çocuğunuzla aranızda özel bir iletişim dili oluşturabilirsiniz. Örneğin; arkadaşlarının yanında onu uyarmak yerine parmağınızı şıklatarak durması gerektiğini, onu rencide etmeden nazik ve sakin bir şekilde ifade edebilirsiniz.
Hareketli oyunlar oynamasına izin verip enerjisini attıktan sonra birlikte sessiz ve sakin bir paylaşım yaparak dürtüsel davranışlarını durdurmak için irade geliştirici alıştırmalar yapabilirsiniz. Bunun için tahammül edebileceği en kısa süreden başlanarak örneğin; “2 dakika sessizliği dinlemek” gibi süreyi zamanla artırarak sabır eğitimleri verebilirsiniz.
Kendilerine sevdiği özel ve güzel anılarının olduğu bir fotoğraf köşesi, kitap köşesi oluşturularak daha dingin ve sakin zaman geçirebilmesi sağlanabilir.
Dehb li çocukların zihin dağınıklığıni en kalıcı ve sağlıklı bir yol olan çevre düzenlemesi ile sağlanabilir. Evdeki eşyalarının oyuncaklarının belli raflarda yerlerinin belirli olması da DEHB’li çocuğun yaşamını kolaylaştırır. Anahtarın yeri, çantanın yeri, pijamalarının yeri vb. sürekli değişirse çocuğun yaşamı adaptasyonu zorlaşacaktır. Onu, çok abartmadan meşgul etmenizde yarar var.
El işleri, resim, müzik, drama, yüzme, okçuluk gibi sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerden ilgi duyduğu ve sevdiği alanlarayönlendirebilirsiniz. Hareketlerini kısıtlamak yerine enerjisini atabileceği alanlar oluşturmak faydalı olacaktır. Uykusunu almasına, dengeli ve doğal beslenmesine özen gösterin. Doğada vakit geçirmek ve hayvanlarla ilgilenmek sakinleştirici etki yapar. Sosyal gelişimlerini desteklemek için drama ve oyunlardan yararlanabilirsiniz. Genellikle grup iletişimi kurmakta zorlanan bu çocuklar için nasıl iletişim kuracaklarını öğreten oyunlar oynayabilirsiniz.
Zaman zaman rol değiştirerek hangi cümleleri kurabileceklerine dair kolaylaştırıcı bir rolüstlenebilirsiniz.
Peki Ya Çocukta Vurma, Bağırma ve Hakaret Etme Davranışları Varsa;
Sanat terapi Bilinçaltinda kabul edilemeyen duygu veya dürtülerin sanat yoluyla dışa vurumu bireylerin kendisne ve ilişkilerine zarar verecek olumsuz bir çok şeyin sanatsal eyleme dönüştüğü yerdir. Kendi oyun ve dışa vurumcu sanat terapi deneyimlerimde gözlemledigim kadarıyla çocuğun kendini ifade etme biçimi olarak oyun ve sanat etkinlikleri yolu ile önceden öfkenin dişa vurumunu veya provasını yapmak her zaman işe yaradigini anne baba ve öğretmenlerinin de geri dönutleriyle ve ilerleyen seanslarimda da gozlemliyorum.Arkadaslari tarafından vurma ve taklit ve alay etme davranışlarından dolayı dışlanan 9 yaşindaki cocuk danişanimin aile ve öğretmeninden iistikrarla ilerleyen oyun seanslarimiz sayesinde aynı arkadaşlarıyla futbol takımı kurduğu ,sınıf öğretmeniyle birtakım işlerde işbirliği içinde olduğu ,sınıf içi uyum davranışlarının ve akademik başarısının da arttigi konusunda geri bildirimler almistim..
Biliyoruz ki öfke duygusu bastirildiginda ve gorulmediginde başka bir şekilde hiç beklenmedik bir anda kontrolsüzce ortaya çıkabiliyor Oyun ve sanat çocuklarda ve yetişkinler de ofkenin bağırmadan da değişik ses tonları çıkarmayı deneyimleyerek öfkesini yönetmeleri konusunda bu aşamaları uygulamaya devam ederek yardımcı olabilirsiniz.
1. Sakinliginizi derin nefes alarak koruyun. Koruyamiyorsaniz eşinizden ya da başka bir yetişkinden yardım isteyin. O da yoksa bes dakika mola vererek sakince hiç bir şey yapmadan söylemeden yaninda kalmayı başarabilirsiniz Öfkendiği zaman cocuğu sakin bir şekilde çözüm bulmaya çalışmadan sadece dinleyin ve öfkesinin beden diline sözlerine yansımasını farkedin. Onun yüz ifadesiyle öflesinde haklı olduğunu hissettirerek söyleyin. Ona bağimak yol yordam göstermeye calismak yerine sakin kalarak duygusuyla uyumlanin. Eğer siz de bağırarak ona bagirmamasinı söylerseniz iki öfkenin birleşmiş tahribatini görmeniz muhtemeldir.
2.Kendisine veya Başkasına veya Size vurmasına ve hakaret etmesine mesafenizi koruyarak tehdit etmeden sakince engel olun! Bunu yaparken biraz derin nefes almasını söylediği yaptığı şeyin kendisine verdiği zararı kısaca söyleyin. ” Şu an çok ofkelisin senin farkindayim ve burda seni duyuyorum herkes ne olduğunu anlamak için buraya doğru bakicak ya da gelicek bu seni daha da çok rahatsız edebilir yada arkadaşına/ kardeşine böyle soylediginde sen de ondan daha kötüsünü duyabilir daha çok incinebilirsin….sakin bir şekilde arkasına onun izniyle yavaşça yaklasarak geçmeyi deneyin.Sonra yavaşça kollarını kumdakdaki bebek gibi sararak “ şu an öfkenin nefesinin sesinden anlayabiliyorum nabzin çok hızlı atıyor su an sağlıklı karar alamayabilrsin …böyle davranmak sana daha çok zarar vereceği için buna izin veremem, biraz dinlen birlikte öfkenin geçmesini bekleyelim sonrasinda ne söylersen söyle seni dinlemeye hazırım diyerek sakin bir ses tonu ile öfkesinin geçmesini yanında kalarak bekleyin..
3.Evet öfkeni görüyorum……olan öfkenden dolayi …vurmak istiyorsun, bu kotü ……lafları ….söylemek istiyor gücünü gostermek istiyorsun.Arkadasin/ kardesin oyuncağın kirilacak/atılacak /vurulcak… bir şey değil. Vurmak istiyorsan toprağa/yastığa ayağinla/ yumruğunla vurabilirsin… balonu patlatabilirsin.
Dikkat etmenuz gerek burda olması gerekeni konuşarak nasihat vermek cocgun öfkesinin daha çok kontrolden cikmasina veya daha cok öfkesini biriktirmesine ve kinlenmesine neden olur.
Eğer bu 3. asamalaru gecemiyorsaniz mutlaka küçük çocuklar için oyun terapi desteği almanızı, ergenlik dönemindeki çocuklarınız için de kendisinin seçtiği ve kabul ettiği bireysel terapi desteklerinden bir an önce faydalanmanızı tavsiye ederim.
Çocuğu kendisiyle ilgili olumsuz düşüncelerinin azaltılmasına ve özgüveninin artırılmasına yönelik spor, sanat ve kendini geliştirici, üretici etkinliklere yönlendirmek, bir uğraş, bir amaç sağlamak en etkili destek olur.
Dehbli Çocuklar için Okul Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken En Önemli Unsurlar Öğretmen-rehberlik servisi-aile işbirliğinin karşılıklı güvenin sağlanabildiği
Karşılıklı iletişimin açık ve sürekli olduğu,
Sınıf içinde çocuğun doğabilecek ek ihtiyaçlarını sağlayabilecek bir düzen ve ek eleman tahsisinin olduğu
Kural, sınır ve yaptırımların açık ve net olduğu ve uygulandığı
Olumlu davranışların karşılıksız bırakılmadığı, toplumun değer duygularına önem veren sevecen ve duyarlı disiplin uygulanan ortamların tercih edilmesi çocugun psikososyal ve bilişsel gelisimi için çok önemlidir
Oyun Terapisti Aile Danişmani Vildan Ayyüzlü
