Anılar silinemez ancak bu kötü anıların verdiği rahatsızlık EMDR ile azaltılabilir.
Türkçe açılımı Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme olan EMDR’nin temelini adaptif bilgi işleme modeli oluşturur. Bu modele göre; yaşamdaki her bir yeni deneyim ile zihne yeni bilgiler gider ve bu bilgiler işlevsel hale gelir. Bu yeni deneyim ile ortaya çıkan bilgi önce zihinde işlenir ve kendisiyle ilişkili bir başka anıyla bağ kurarak bütünleşir. Yaşanan bu deneyim ile elde edilen öğrenme gelecekte kullanılmak üzere depolanır.
Kötü anılar olarak da ifade edilen yaşamı bir anda bıçak gibi kesen travmatik veya rahatsızlık veren olaylar yaşandığında, bu yeni bilgi işlenip diğer anılarla bağlantı kuramaz. Böylece yaşanan olumsuz deneyim verdiği rahatsızlıkla depolanır. Bu işlenmemiş anılar şimdiki zamanda yaşanan bazı yaşam olaylarından tetiklenerek ortaya çıkabilir. Bu tetiklenme bazen bir koku, ses, imaj gibi nedenlerle de olabilir. Bunun sonucunda da kişi sanki o olumsuz anıyı tekrar yaşarmışçasına etkilenir.
EMDR yöntemine göre bugün yaşanan sorunların kaynağında işlenmeden depolanmış rahatsız edici anılar yer almakta ve bu anılar olumsuz duygu, düşünce ve davranışa neden olmaktadır. Örneğin; kişinin kendisi ile ilgili olumsuz inancı ‘’ben kendimi ifade edemem’’ olduğunda duygusu da ‘’öfke, çaresizlik veya üzüntü’’ olabilir. Bunun sonucunda psikolojik kökenli sorun bedende bir şikâyet olarak (mide, karın veya baş ağrısı, halsizlik gibi) belirir.
EMDR çift taraflı görme, duyma veya dokunma uyaranları kullanılarak uygulanır. Rahatsız edici anılar ile diğer anılar arasında ilişki kurularak olumsuz anının işlenmesi sağlanır. Böylece kişide bu kötü anının verdiği rahatsızlık hissi azalır.
Psikoterapi sürecinin kaç seans süreceği herkes için farklılık gösterir. Çünkü her bireyin deneyimleri, kaynakları, travmatik anıları ve şimdiki yaşamı farklılık gösterir. Bu nedenle psikoterapi süreci terapist ile danışanın yaptığı plana göre ilerler.